Q1 Execution only

In de rechtspraak worden verschillende zorgverplichtingen aangenomen in execution only-relaties. Jurisprudentie in het eerste kwartaal van dit jaar illustreert dat. Daarnaast in deze rubriek uitspraken over de liquidatie van een execution only-rekening en de onjuiste afwikkeling van een execution only-rekening.

A. Wat is de reikwijdte van de zorgplicht bij execution only?

Over reikwijdte van de zorgplicht in een execution only-relatie wordt in de in het afgelopen kwartaal gepubliceerde verschillend geoordeeld. De rechtbank Amsterdam oordeelt dat de zorgplicht in een execution only-relatie beperkt is tot het inwinnen van informatie over de klant om te kunnen beoordelen of het aan te kopen product of de te verlenen dienst passend is (Rb. Amsterdam 3 december 2014 (gepubliceerd op 28 januari 2015), ECLI:NL:RBAMS:2014:9233 (X/Homburg Capital c.s.). Zie ook art. 4:24 Wft en art. 80b Bgfo). Dat die verplichting in een execution only-relatie bestaat, is de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening met de rechtbank Amsterdam eens. De Geschillencommissie Financiële Dienstverlening oordeelt dat die verplichting ook (of beter: juist) op de bank rust, als wordt belegd in, ook voor ervaren particuliere beleggers, moeilijk te doorgronden producten (Geschillencommissie Financiële Dienstverlening 24 februari 2015, nr. 2015-058 (X/Royal Bank of Scotland)).

Het gerechtshof Den Haag neemt echter (ook) een andere verplichting aan. Dat is verplichting om te waarschuwen (Hof Den Haag 3 maart 2015, ECLI:NL:GHDHA:2015:332 (23 April B.V./Staalbankiers c.s.). Daarnaast oordeelt de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening terecht en conform de wet dat een bank ook in een execution only-relatie moet ingrijpen als dekkingstekorten ontstaan bij handel in opties (Geschillencommissie Financiële Dienstverlening 6 januari 2015, nr. 2015-012 (X/BinckBank)).

De Geschillencommissie Financiële Dienstverlening neemt daarnaast nog de verplichting aan om informatie te verstrekken. Kanttekening bij die verplichting om informatie te verstrekken is dat door de Geschillencommissie wordt geoordeeld dat die verplichting bestaat als de klant daar expliciet om vraagt. De Geschillencommissie oordeelde dat SNS juiste informatie had verstrekt naar aanleiding van vragen van de klant over het risico dat de klant liep op aandelen SNS, ten tijde van de geruchten over een overname van SNS door de Staat (Geschillencommissie Financiële Dienstverlening 16 januari 2015, nr. 2015-024 (X/SNS Bank)).

B. Een te snel gesloten rekening en een verkeerd gesloten rekening

Een bank die de execution only-rekening van een beleggingsvereniging wil sluiten als de bank vermoedt dat de beleggingsvereniging haar leden misleidt en in strijd handelt met de wet, moet zorgvuldig te werk gaan. De bank moet dan gedegen onderzoek doen en niet meer maatregelen treffen dan nodig. Een maatregel kan bijvoorbeeld zijn dat nieuwe transacties worden geweigerd. Voordat tot liquidatie van de rekening wordt overgegaan, moet de bank in ieder geval een schriftelijke waarschuwing geven. De voorzieningenrechter in Amsterdam oordeelde dat de bank te snel en zonder voldoende onderzoek tot liquidatie was overgegaan en dat de bank daarom de schade van de beleggingsvereniging moet vergoeden (Vzr. Rb. Amsterdam 6 maart 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:1246 (Beleggingsvereniging Fibonacci/BinckBank)).

Tot slot een verkeerd gesloten rekening. Een klant met een execution only-rekening waarop voor hem automatisch wordt gehandeld, is ontevreden. Hij krijgt zijn abonnementsgeld retour. Daarna vinden er toch nog transacties plaats, waardoor de klant verlies lijdt. In de ogen van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening mocht de klant erop vertrouwen dat met de retournering van zijn abonnementsgeld zijn rekening zou zijn gesloten. De schade die de klant lijdt door de transacties die zijn verricht nadat de klant zijn geld terug had gekregen, moet door de bank worden vergoed (Geschillencommissie Financiële Dienstverlening 5 februari 2015, nr. 2015-042 (X/Today’s Beheer & Brokers)).