HR & Brexit: Onzekerheden, onzekerheden, onzekerheden

Het zal niemand ontgaan zijn dat de Brexit een feit is.

Hoewel er in Brussel nog druk onderhandeld wordt over de vraag of het een harde of een zachte Brexit wordt, is er bij Britse expats die in Nederland wonen inmiddels grote onzekerheid ontstaan over de vraag in hoeverre zij straks nog gezien zullen worden als EU burgers, die vrijelijk door Europa mogen reizen, en er mogen wonen en werken. Indien dat namelijk niet langer het geval zou zijn, dan zouden zij in één klap Nederland moeten verlaten wegens het niet hebben van een verblijfsvergunning.  Het betreft hier ook gezinnen met schoolgaande kinderen.

Deze reële dreiging brengt mee dat zij, gelet op de ernst van dit worst case scenario, nu al een beslissing moeten nemen over een eventuele nationalisering tot Nederlander. Die eventuele nationalisering kan gevolgen hebben voor het behoud van hun Britse nationaliteit en daarmee voor de mogelijkheden om hun moederland te bezoeken en duurzame contacten met hun familieleden aldaar te onderhouden. Bovendien zijn aanzienlijke kosten verbonden aan het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. Verder dienen nu al beslissingen te worden genomen met betrekking tot de rechtspositie van in Amsterdam/Nederland samenwonende partners van wie er één Brits onderdaan is en de ander de nationaliteit van een derde land heeft. Voorts worden ouders die zelf de Britse nationaliteit bezitten maar kinderen hebben die in Nederland zijn geboren, voor moeilijke keuzes geplaatst. Weer een andere eiser verkeert in onzekerheid over de mogelijkheid zijn beroep of bedrijf te kunnen (blijven) uitoefenen omdat daarvoor noodzakelijk is dat hij vrijelijk door de landen van de EU kan (blijven) reizen.

Om aan – onder meer – deze onzekerheid een einde te maken heeft deze groep expats zich tot de rechter in Amsterdam gewend met de vraag of deze rechter aan de hoogste Europese rechter duidelijkheid wilde vragen omtrent dit soort vraagstukken. Nederland heeft zich verweerd tegen deze claim, maar zonder succes.

In een mooie uitspraak heeft de rechter de expats gelijk gegeven. De Nederlandse rechter is voornemens om de volgende vragen aan de Europese rechter te stellen:

1. Leidt de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU tot een verval van het EU-burgerschap van de Britse onderdanen en daarmee tot een verval van de aan dat EU-burgerschap te ontlenen rechten en vrijheden, indien en voor zover in de onderhandelingen tussen de Europese Raad en het Verenigd Koninkrijk niet anders wordt overeengekomen?
2. Indien het antwoord op de eerste vraag ontkennend luidt, dienen dan voorwaarden of beperkingen te worden gesteld aan het behoud van de aan het EU-burgerschap te ontlenen rechten en vrijheden?

Het argument van de Nederlandse staat dat het hier om een politieke kwestie zou gaan die zich niet leent voor (premature) rechterlijke inmenging werd verworpen door de rechter. Hetzelfde geldt voor een aantal andere argumenten van de Nederlandse staat.

Waarom is dit interessant?

Los van het feit dat dit, voor zover mij bekend, de eerste uitspraak van een Nederlandse rechter is over de gevolgen van de Brexit voor in Nederland wonende Engelse expats, is de uitspraak ook een opsteker voor eenieder die de rechtstaat een warm hart toedraagt. De rechter kiest duidelijk partij voor een minderheid (i.e. de meergenoemde Expats), die de dupe dreigt te worden van een beslissing van een ‘meerderheid’ (i.e. de Brexiteers), getuige deze fraaie overweging:

‘ [..] Eisers zoeken bescherming bij de civiele rechter tegen deze dreigende, en ten dele volgens hen nu al aanwezige, aantasting van hun fundamentele rechten. Het verlenen van zulke bescherming is een bij uitstek rechterlijke taak. Het behoort tot het wezen van een democratische rechtsstaat dat, op individueel niveau, diegenen die tot een sociale of politieke minderheid behoren in rechte tot op zekere hoogte bescherming ondervinden tegenover de wil van de meerderheid.’

Wat doet Osborne Clarke?

Bij Osborne Clarke zijn we al langere tijd bezig met het in kaart brengen van de gevolgen van de Brexit. Meer Brexit vragen?

• Check onze speciale Brexit website, We can help you get ready for Brexit
• Gebruik de Brexit Lens, hier kan je zien hoe je vandaag nog kan starten met de voorbereidingen voor de Brexit
• Lees het artikel over ‘De vier uitzonderingen op de Nederlandse 20% Bonus Cap‘
• Of neem contact met mij op.

De komende tijd zullen we op dit blog de ontwikkelingen op het gebied van de Brexit voor in Nederland wonende mensen nauwgezet volgen.