RESletter - Cable pooling – szansa dla rynku OZE w Polsce

Nowelizacja przepisów, która weszła w życie 1 października 2023 r., stwarza realne możliwości wykorzystania potencjału inwestycyjnego sektora energetycznego w Polsce.

Cable pooling, czyli umożliwienie współdzielenia jednego przyłącza do sieci elektroenergetycznej przez dwie lub więcej instalacje OZE, jest długo wyczekiwanym rozwiązaniem na polskim rynku energetycznym. Dotychczas jedną z największych przeszkód w realizacji nowych inwestycji OZE stanowił problem ograniczonej dostępności wolnych mocy przyłączeniowych. Utrudnieniem była też rosnąca liczba odmów wydania warunków przyłączenia do sieci. 

Nowe rozwiązanie może pozwolić na ograniczenie kosztów związanych z budową tras kablowych, np. poprzez współdzielenie kosztów przez poszczególnych inwestorów. Przyłączenie instalacji do istniejącej infrastruktury sieciowej usprawni i przyspieszy tempo realizacji projektów OZE. Nowe rozwiązanie pozwoli również na łatwiejszy dalszy rozwój inwestycji przy wykorzystaniu dostępnej już infrastruktury. 

Zdecydowanie dobrze wziąć pod uwagę możliwości, jakie dają nowe regulacje prawne. Warto ponownie przeanalizować projekty wcześniej niemożliwe do zrealizowania. W szczególności przez podmioty, które spotkały się z odmową przyłączenia do sieci. 

Cable pooling: podsumowanie zmian w Ustawie – Prawo Energetyczne 

Rozwiązanie ma zastosowanie zarówno do rozbudowy istniejących instalacji (nowa instalacja „obok” już istniejącej), jak i do zupełnie nowych projektów OZE. 

Możliwe jest przyłączenie dwóch lub więcej instalacji OZE należących do jednego lub kilku podmiotów w jednym miejscu przyłączenia. Instalacje będą posiadać wspólny punkt przyłączenia, ale oddzielne punkty pomiarowe.

• Możliwe jest przyłączenie źródeł wytwórczych OZE o różnym charakterze (np. farma wiatrowa i instalacja fotowoltaiczna), jak i jednakowym (np. dwóch lub więcej instalacji PV). Oznacza to też połączone z tymi instalacjami magazyny energii lub biogazu rolniczego.
• Przyłączenie jest także możliwe, gdy suma mocy zainstalowanych przewyższa moc przyłączeniową (określoną w umowie o przyłączenie). 

W praktyce możliwość przyłączenia na zasadach cable poolingu ma szczególne znaczenie dla instalacji mieszanych, którym pozwala na wzajemne uzupełnianie swojej wydajności przy wprowadzaniu energii do sieci, np. energii pozyskiwanej z wiatru i ze słońca w różnych okresach dobowych. 

Ograniczenia:

• Energia elektryczna, wytworzona przez źródła wytwórcze objęte cable poolingiem, powinna być wprowadzana bezpośrednio do sieci. Oznacza, to że cable pooling nie ma zastosowania do instalacji, w których miejscem przyłączenia do sieci jest instalacja odbiorcy końcowego (np. w ramach autokonsumpcji).
• Uczestnictwo w systemach wsparcia dla OZE, np. w aukcjach, pozyskiwaniu zielonych certyfikatów, jest ograniczone do tylko jednej instalacji przyłączonej w ramach cable poolingu.
• Współdzielenie przyłącza będzie możliwe wyłącznie w przypadkach sieci elektroenergetycznych średniego i wysokiego napięcia (o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV). 

Umowa o współpracy (Cable Pooling Agreement) to porozumienie w zakresie użytkowania wspólnego przyłącza. Umowa jest zawierana pomiędzy dwoma lub więcej podmiotami wspólnie przyłączanymi w jednym miejscu.

• Umowę należy zawrzeć przed wystąpieniem z wnioskiem o warunki przyłączenia do operatora (umowa stanowi załącznik wniosku).
• Umowa powinna wskazywać podmiot uprawniony do reprezentowania wszystkich stron porozumienia przed operatorem systemu elektroenergetycznego (kto będzie stroną warunków przyłączenia, a następnie – umowy o przyłączenie).
• Umowa powinna wskazywać podmiot uprawniony do reprezentowania wszystkich stron porozumienia przed Prezesem URE w sprawach wynikających z jego treści. 

Warunki przyłączenia i umowa przyłączeniowa są wiążące dla wszystkich podmiotów przyłączanych.

• Operator zawrze umowę o przyłączenie do sieci tylko z jednym podmiotem będącym stroną porozumienia o wspólne przyłączenie do sieci.
• Umowy przyłączeniowe będą zawierały dodatkowe postanowienia w zakresie wielości instalacji, np. obowiązek instalacji urządzeń do pomiaru energii wyprowadzanej z instalacji. 

Koszt zakupu i zainstalowania urządzeń służących do zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej ponoszą podmioty przyłączane do sieci. 

Sankcje występujące w przypadku przekroczenia określonej mocy przyłączeniowej:

• opłata w wysokości odpowiadającej opłacie za nielegalny pobór energii elektrycznej określonej w taryfie operatora,
• ograniczenie w dostarczaniu energii elektrycznej do sieci, albo
• całkowite wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej do sieci (bez wypłaty rekompensat oraz bez ponoszenia odpowiedzialności za skutki odłączenia). 

Odpowiedzialność za naruszenia będą ponosić solidarnie wszystkie podmioty przyłączone do sieci na zasadach cable poolingu.