Pracownicy z Ukrainy – jak ich zatrudnić?
Opublikowano 8th kwi 2022
Wojna w Ukrainie spowodowała, że już ponad 4 mln osób opuściło Ukrainę w poszukiwaniu bezpieczeństwa i schronienia. Większość z tych osób – prawie 2,5 mln - przybyła do Polski, gdzie zamierza pozostać na dłużej. Często chęć pozostania na dłużej w Polsce wiąże się z możliwością świadczenia pracy i ułatwieniami przewidzianymi dla obywateli Ukrainy w zakresie legalizacji pobytu i pracy w Polsce. Szczególne zasady pobytu i pracy obywateli ukraińskich w Polsce określone zostały w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Legalny pobyt – warunek legalnej pracy
Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi, mogą przebywać legalnie w Polsce przez okres 18 miesięcy, tj. do 23 sierpnia 2023 r. Nie ma potrzeby uzyskiwania przez nich w tym celu wiz lub zezwoleń na pobyt w Polsce. Warunkiem legalności pobytu jest przybycie do Polski w okresie od 24 lutego br. i deklaracja zamiaru pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obywatele ukraińscy posiadający Kartę Polaka powinni dodatkowo opuścić terytorium Ukrainy 24 lutego br. lub później. Z ww. prawa do legalnego pobytu nie będą mogli korzystać obywatele Ukrainy, którzy posiadają zezwolenie na pobyt stały lub czasowy w Polsce lub którzy złożyli wnioski o udzielenie im na terytorium Polski ochrony międzynarodowej.
Powyższe zasady dotyczące legalizacji pobytu w Polsce dotyczą także małżonków obywateli Ukrainy, którzy nie posiadają obywatelstwa ukraińskiego i członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka, którzy nie są obywatelami Ukrainy (czyli nie tylko małżonkowie ale także np. dzieci), jeśli osoby te przybyły do Polski w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie.
Legalna praca
Dotychczas obywatele Ukrainy by mogli legalnie pracować w Polsce musieli uzyskać specjalne dokumenty w tym zakresie (m.in. zezwolenie na pracę). Obecnie, dzięki nowym przepisom, ograniczenia te zostały zniesione. Aby móc legalnie pracować w Polsce (zarówno na podstawie umowy o pracę jak i np. umowy zlecenia) obywatele Ukrainy muszą jedynie legalnie przebywać na terytorium Polski. Ich zatrudnienie nie jest obwarowane koniecznością uzyskania zezwolenia na pracę czy rejestracji oświadczenia o powierzeniu im pracy (brak potrzeby uzyskiwania dokumentów legalizujących pracy). Jedynym warunkiem jest zawiadomienie przez pracodawcę powiatowego urzędu pracy o zatrudnieniu takiego pracownika. Obowiązek informacji należy dopełnić w terminie 14 dni od dnia zatrudnienia obywatela Ukrainy poprzez wypełnienie dedykowanego elektronicznego formularza.
Dostęp do rynku pracy w Polsce dotyczy wszystkich obywateli ukraińskich legalnie przebywających w Polsce, czyli nie tylko tych, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi. Dzięki ułatwieniom w legalizacji prac, rozpoczęcie pracy przez Ukraińców w Polsce następuje o wiele szybciej i więcej pracodawców decyduje się na dostosowanie swoich miejsc pracy dla takich pracowników.
Czy tylko umowa o pracę?
Obywatele ukraińscy przebywający w Polsce, poza swobodnym dostępem do rynku pracy, mogą także prowadzić działalność gospodarczą w Polsce w szerszym zakresie niż pozostali cudzoziemcy. Na podstawie specjalnych przepisów obywatele ukraińscy mogą bowiem rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Warunkiem jest jedynie uzyskanie numeru PESEL przez obywatela Ukrainy. Dzięki możliwości prowadzenie jednoosobowych działalności gospodarczych, obywatele Ukrainy mogą współpracować z polskimi przedsiębiorcami także na zasadach umów o świadczenie usług w formule B2B (business-to-business).
Jak możemy pomóc?
Osborne Clarke wspiera przedsiębiorców w procesie zatrudnienia cudzoziemców, w tym obywateli Ukrainy. Nasze doradztwo obejmuje w szczególności:
- analizę prawną w zakresie legalności pobytu cudzoziemca w Polsce;
- legalizację zatrudnienia cudzoziemca w Polsce i wypełnienie związanych z tym obowiązków (m.in. zawiadomienie urzędu pracy);
- przedłużenie legalnego pobytu i pracy cudzoziemca w Polsce, w tym reprezentowanie cudzoziemca i pracodawcy przed odpowiednimi urzędami;
- przygotowanie umowy o pracę i innych dokumentów pracowniczych dla cudzoziemca;
- doradztwo prawno-podatkowe w zakresie ubezpieczeń społecznych i podatków pracowniczych związanych z zatrudnieniem cudzoziemca.
