5 rzeczy, które trzeba wiedzieć o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej
Opublikowano 13th cze 2023
Wdrożenie do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywy work-life balance skutkuje powstaniem nowego rodzaju zwolnienia z pracy – zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. Jest to obok urlopu opiekuńczego nowa instytucja prawa pracy, która ma wpłynąć pozytywnie na zachowanie równowagi pomiędzy pracą, a życiem prywatnym pracowników.
O zasadach udzielania zwolnienia z powodu siły wyższej dowiecie się Państwo z dzisiejszego Employment Pulse.
1. Definicja
Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje pracownikowi w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Kodeks Pracy nie definiuje pojęcia "siły wyższej". Najogólniej rzecz ujmując, za siłę wyższą są uznawane są sytuacje nagłe, których nie sposób przewidzieć (np. wypadek, nagła choroba członka rodziny pracownika, powódź).
2. Wymiar
Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje pracownikowi w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego. O tym czy zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej będzie wykorzystywane w wymiarze dniowym czy godzinowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku o jego udzielenie składanym w danym roku kalendarzowym. Informacja o wymiarze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, jest zamieszczana w świadectwie pracy.
3. Kwestie formalne
Wniosek o udzielenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej może zostać złożony najpóźniej w dniu, w którym pracownik chce zacząć z niego korzystać. Przepisy prawa pracy nie wskazują jakie informacje oraz dane powinny być zawarte we wniosku o udzielenie zezwolenia od pracy z powodu działania siły wyższej. Pracodawca nie powinien zatem wymagać, by pracownik wskazał szczegółową przyczynę zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. We wniosku o udzielenie zwolnienia od pracy powodu działania siły wyższej wystarczy wskazać: (1) termin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej; oraz (2) wymiar zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej.
4. Wiążący charakter
Wniosek pracownika o udzielenie zwolnienia z powodu siły wyższej ma wiążący charakter. Oznacza to, że pracodawca nie może odmówić udzielenia pracownikowi zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Pracodawca, który nie udzieli takiego zwolnienia, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika, które zagrożone jest karą grzywny w wysokości od 1.000 PLN do nawet 30.000 PLN.
5. Odpłatność
Za okres zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej pracownik zachowuje prawo do 50% wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, z zastrzeżeniem, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca w którym przypadło zwolnienie od pracy.
